TAASISI YA FARM TO MARKET ALLIANCE YAJIKITA KUBORESHA MASOKO KUMKOMBOA MKULIMA

WAKULIMA wadogo ni injini muhimu na kubwa katika  ukuaji wa uchumi  na wanachangia kujenga mfumo endelevu wa chakula, kuimarisha usalama wa chakula, na kufikia Lengo la Kutokomeza Njaa.nchini Kwa asiliamia kubwa .

Kilimo bado kinaendelea kuwa moja ya sekta muhimu sana katika uchumi wa Tanzania, na kinachangia takriban 29% ya Pato la Taifa na  Kwa kuwa mahitaji ya chakula yanakua haraka nchini Tanzania, wakulima wadogo wa ardhi wana jukumu muhimu la kukidhi mahitaji haya kwa kuzalisha 70% ya chakula kinachowalisha Watanzania milioni 61.74. 

Kutoka na hitaji hilo ndiyo sababu Farm to Market Alliance (FtMA) inajikita kuboresha masoko kwa wakulima wadogo wa Kiafrika (wanawake, wanaume na vijana) na kuwasaidia kufanya mabadiliko kuelekea kilimo biashara kwa kutoa taarifa za kutosha, uwekezaji, na msaada kwa kila hatua - kutoka mbegu hadi soko. 

Kwa mwezi wa Aprili 2022, FtMA ilianzisha upya shughuli zake katika wilaya 14 za Nyanda za Kusini, Ukanda wa Kati na Nyanda za Kaskazini mwa  Tanzania zinazojumuisha maeneo ya Morogoro, Njombe, Iringa, Mbeya, Singida, na Manyara.

Taasisi  hiyo ya Farm to Market Alliance (FtMA), muungano wa mashirika sita - AGRA, Bayer, Rabobank, Syngenta, WFP na Yara, ulianzishwa mwaka 2016 na lengo lake ni  kuongeza uzalishaji na kipato cha wakulima wadogo wa ardhi na kukuza uwezo wa kibiashara kwa wadau wote. 

Upatikanaji bora na wa kutabirika kwa masoko unafungua fursa kwa wakulima wadogo wa ardhi kuweza kuuza mazao yao kwa ufanisi zaidi, kwa ubora na kwa bei nzuri na  hiyo  inachochea kuwekeza katika biashara zao wenyewe, kuongeza kiasi, ubora, na aina ya mazao wanayozalisha, na kuongeza kipato chao moja kwa moja katika uchumi wa vijijini, kuunda ajira na kuchochea ukuaji. 

Farm to Market Alliance ( FtMA )Tanzania inakwenda sambamba na Maono ya Maendeleo ya Tanzania 2025, Ujenzi wa Kesho Bora (BBT) na Mpango wa Maendeleo wa Sekta ya Kilimo (ASDP II). Kwa kushirikiana na Wanachama wa Muungano na mashirika mengine ya sekta ya umma na binafsi, programu inalenga kuongeza kipato na uwezo wa kustahimili wa wakulima wadogo kwa kuwapa fursa ya kufikia minyororo ya thamani endelevu kibiashara.

 FtMA imefikia hii  kwa kujenga mtandao wa Vituo vya Huduma kwa Wakulima vinavyojitegemea (FSCs) vinavyojumuisha miongoni mwa mambo mengine Wauzaji wa Mazao na washirika, Mashirika ya Wakulima, Vyama vya Ushirika vya Masoko ya Kilimo (AMCOS), na wajasiriamali binafsi washauri wa kilimo kijijini wanaotoa huduma mbalimbali zinazoongeza uzalishaji wa wakulima, kuimarisha maisha yao, kuongeza uhusiano wa masoko, na kuhamasisha teknolojia katika kilimo.

Kwa sasa, Programu ya FtMA nchini Tanzania inahudumia takriban wakulima 125,000 kupitia mtandao wa FSCs 295 katika hatua ya mwisho ndani ya mikoa yetu ya operesheni.

FSC hizi zinatoa pembejeo za kilimo na vifaa vya kusimamia baada ya mavuno, pamoja na huduma mbalimbali, ikiwa ni pamoja na huduma za kifedha na huduma za kimekanika kama kulima, kupasua, kulimia, kupanda, na kupura. Mafanikio haya yamefikiwa kupitia jitihada za pamoja zinazohusisha washirika zaidi ya 334 kutoka sekta binafsi na umma ambao tumeshirikiana nao ndani ya nchi.

Taarifa hiyo inasema zaidi ya hayo, FSCs zina jukumu muhimu katika kurahisisha upatikanaji wa wakulima wadogo wa ardhi kwa masoko ya kilimo, zikipunguza pengo kati ya masoko ya ndani na ya kikanda. 

Inasema kuwa ingawa wakulima wengi wamefaidika kifedha moja kwa moja, kwa kuongezeka kwa mapato yao kutokana na kuuza mazao zaidi, faida mara nyingi zimekuwa za msingi na za kudumu zaidi. 

Tangu kuanzishwa kwa programu ya FtMA, jumla ya  mazao yaliyouzwa umefikia tani 15,600, yenye thamani ya Dola za Marekani milioni 7.2.na  pembejeo za kilimo zimeuzwa kwa mafanikio, zenye thamani ya jumla ya Dola za Marekani milioni 3.6. Umuhimu wa programu hii unaimarishwa zaidi na ujuzi wa biashara usio na kifani uliopatikana na wakulima hao  kuwawezesha kushiriki katika masoko rasmi kwa ujasiri na maarifa. 

Taarifa inasemakujifunza jinsi ya kujadiliana bei bora na kusimamia masharti yao ya kushiriki katika masoko, wamepata nafasi muhimu katika mlolongo wa thamani wa kilimo, wakisimika nafasi yao katika tasnia hiyo.

Pamoja na hayo  FtMA imepiga hatua muhimu katika kusaidia wakulima wadogo wa ardhi kupata huduma za kifedha rasmi na zisizo rasmi zilizoaminika na nafuu  kwa kushirikiana na benki za biashara na za maendeleo Taasisi ya  FtMA imeongeza utoaji wa huduma za kifedha ili kufikia maeneo ya mbali zaidi - kwenye maeneo ya mwisho

Hadi sasa, zaidi ya wakulima wadogo 1,980 wamepata fursa ya kupata mikopo yenye thamani ya Dola za Marekani milioni 1.7 kutoka taasisi za kifedha maarufu, ikiwa ni pamoja na Benki ya CRDB, Benki ya Taifa ya Mikopo (NMB), Benki ya Equity, na Benki ya Maendeleo ya Kilimo ya Tanzania (TADB). 

Mikopo hii inalenga kufadhili shughuli mbalimbali za kilimo, ikiwa  pamoja na kununua pembejeo za kilimo na kununua kombaini inayoboresha mchakato wa kimekanika na huduma za wakulima.

Pia mtazamo wa Taasisi ya FtMA katika kuboresha uzalishaji wa wakulima wadogo kupitia njia za kilimo zinazofaa mazingira (CSA) na kuhamasisha matumizi ya pembejeo bora na kimekanika umesababisha kuongezeka kwa mavuno na kuimarisha ufanisi wa kilimo. 

Taarifa inasema  si tu inaongeza kipato cha wakulima binafsi bali pia inachangia usalama wa chakula na ukuaji wa uchumi kwa ujumla.Kwa sasa, FtMA imeshirikisha wakulima zaidi ya 299,000 kupitia Vituo vya Huduma kwa Wakulima 1,949 vinavyoendeshwa Kenya, Rwanda, Tanzania, na Zambia, na kufaidisha zaidi ya kaya milioni 1.4.

 Aidha, tumesimika mtandao wa washirika 1,611 kutoka kwenye sekta za umma na binafsi ambapo pia Kubadilisha mfumo wa chakula kunahitaji ushirikiano katika minyororo ya thamani. 

Hakuna shirika moja, wala serikali moja inayoweza kubadilisha mfumo wa chakula peke yake  hivyo  ushirikiano ni sehemu muhimu ya mchakato wa mabadiliko, na tunajivunia kufanya hivyo na mashirika mbalimbali ili kuleta mabadiliko ya kijamii na kiuchumi nchini Tanzania na barani Afrika kwa ujumla.